دهم دسامبر، روز جهانی حقوق بشر- هفتاد و ششمین سالگرد تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر را گرامی میداریم. در این روز گامی سرنوشتساز در تاریخ بشریت که برای آزادی، عدالت و کرامت انسانی برداشته شد. این اعلامیه با ۳۰ ماده خود، ارزشهای جهانی را به تصویر میکشد و به ما یادآوری میکند که هر انسان، شایسته برابری، امنیت و زندگی با کرامت است.
با این وجود، حقوق بشر که اصولی جهانی و غیرقابل انکار محسوب میشوند، در بسیاری از نقاط جهان نادیده گرفته میشوند و بهطور کامل محافظت نمیشوند. مسئولیت بزرگ ما این است که نهتنها از این حقوق دفاع کنیم، بلکه آنها را در تمامی عرصههای زندگی اجتماعی و سیاسی بهطور فعال و بیوقفه اجرا کنیم.
در عین حال، حقوق بشر در سراسر جهان همچنان با تهدیدهای جدی مواجه است. در اروپا و آلمان نیز عدالت اجتماعی، مبارزه با تفرقهافکنی و تقویت همبستگی اجتماعی از چالشهای بزرگ این جامعه ها است و جنبشهایی مانند «زن، زندگی، آزادی» در ایران نشان میدهند که دفاع از حقوق بشر اغلب با خطرات بزرگی همراه است. در ایران، زنان و مردان شجاعانه علیه سرکوب، آپارتاید جنسیتی و خشونت ، دستگیری، شکنجه ، کشتار وحشیانه و اعدام میجنگند؛ برای آزادی و برابری که در تمامی ۳۰ ماده اعلامیه جهانی حقوق بشر بر آنان تأکید شده است.
روز جهانی حقوق بشر، فراخوانی جهانی برای یادآوری این مهم است که حفظ و توجه به حقوق بشر یک مسئولیت جهانی است و تاکید بر آن دارد که باید در عمل و زندگی انسان ها محقق شوند؛ برای عدالت، آزادی و صلح، در هر نقطه از جهان و برای همه انسانها.
۱. برابری در کرامت و حقوق
۲. منع تبعیض
۳. حق زندگی، آزادی و امنیت شخصی
۴. منع بردهداری و بردهفروشی
۵. منع شکنجه و رفتار یا مجازات غیرانسانی و تحقیرآمیز
۶. حق به رسمیت شناخته شدن بهعنوان شخص در برابر قانون
۷. برابری در برابر قانون و حمایت قانونی برابر
۸. حق برخورداری از حمایت قانونی در برابر نقض حقوق اساسی
۹. منع بازداشت، حبس یا تبعید خودسرانه
۱۰. حق دادرسی عادلانه و علنی توسط دادگاهی مستقل و بیطرف
۱۱. حق برخورداری از فرض بیگناهی تا اثبات جرم در دادگاه
۱۲. حق حفظ حریم خصوصی، خانواده، خانه و مکاتبات
۱۳. حق آزادی رفتوآمد و انتخاب محل سکونت در داخل یک کشور
۱۴. حق پناهندگی در برابر آزار و اذیت
۱۵. حق داشتن تابعیت و تغییر آن
۱۶. حق ازدواج و تشکیل خانواده با رضایت کامل
۱۷. حق مالکیت، فردی و مشترک
۱۸. آزادی اندیشه، وجدان و مذهب
۱۹. آزادی بیان و عقیده
۲۰. آزادی تجمع و تشکیل انجمن مسالمتآمیز
۲۱. حق مشارکت در دولت و اداره امور عمومی کشور
۲۲. حق برخورداری از امنیت اجتماعی و تحقق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
۲۳. حق کار، انتخاب آزادانه شغل و شرایط عادلانه کار
۲۴. حق استراحت، تفریح و زمانبندی معقول کار
۲۵. حق برخورداری از استاندارد کافی برای زندگی، شامل غذا، پوشاک و مسکن
۲۶. حق آموزش و پرورش رایگان در سطوح ابتدایی
۲۷. حق مشارکت در زندگی فرهنگی جامعه و بهرهمندی از پیشرفت علمی
۲۸. حق برخورداری از نظم اجتماعی و بینالمللی که حقوق بشر را تحقق بخشد
۲۹. وظایف در قبال جامعه برای رشد و تحقق شخصیت
۳۰. ممنوعیت سوءاستفاده از حقوق به ضرر دیگران یا اهداف خلاف منشور