با گذشت بیست سال از درگذشت محمدعلی جمالزاده، از پیشروان مدرنیته و پدر داستان نویسی و نثر مدرن فارسی در ایران، دوره مالکیت خانواده و وارثان جمالزاده بر مزار او بر اساس قوانین مرسوم آرامگاه ها در کشور های اروپایی در پایان سال 2017 به پایان رسید. هیات مدیره جامعه ایرانیان در آلمان که از سال های گذشته با تشکیل گروه کار آرامگاه مشاهیر به تحقیق، بررسی و پیگیری وضعیت مشاهیر درگذشته ایرانی در مهاجرت مشغول بوده است، با آگاهی از پایان مهلت تملک مزار، از ابتدای سال 2017 اقدام به کسب اطلاعات لازم به منظور پیشگیری از خطر سلب مالکیت از مزار جمالزاده نمود. هیات مدیره در نامه رسمی خود به اداره آرامگاه های شهر ژنو بر علاقه ایرانیان و تمام انسان های فرهنگ دوست به حفظ آرامگاه و میراث فرهنگی جمالزاده تاکید نمود و درخواست کرد که کلیه تصمیمات و تغییراتی که در وضعیت مزار زنده یاد جمالزاده صورت می گیرد، به اطلاع جامعه ایرانیان در آلمان رسانده شود.
در تماس هایی که نمایندگان جامعه با اداره مربوطه داشته اند، در ابتدا خانم منیره فاتلسون، دختر محمدعلی جمالزاده، به عنوان وارث حقوق آن زنده یاد نام برده شد که او نیز متاسفانه در نیمه سال 2017 چشم ازجهان فرو بست. پس از ایشان فرزندش مادام نورا رولان پیگ، نوه دختری محمدعلی جمالزاده، به عنوان تنها وارث این خانواده معرفی شد. مادام نورا در صحبت های چندی که با نمایندگان جامعه داشته است، از عشق وعلاقه وافر خود به پدربزرگ سخن راند و تضمین کرد که خود شخصن اقدام به تمدید مزار جمالزاده خواهد کرد و تمام هزینه های لازم را به عهده خواهد گرفت. در همین ارتباط هیات مدیره جامعه ایرانیان در آلمان در نامه ای خطاب به مادام نورا نوشت:
“حفظ یادگارهای ارزشمند در خارج از ایران برای ایرانیان و ایرانی تباران مهاجر یکی از عرصه های مهم نگهداری میراث فرهنگی و هویت تاریخی آنان و همزمان اهرمی است مهم برای پیوند ژرف تر با جامعه و کشوری که در آن زندگی می کنند. از این رو جامعه ایرانیان در آلمان تاکنون در راه حفظ این ارزش ها و میراث فرهنگی در حد امکانات خود کوشیده است.
این خبر که شما … قصد تمدید مالکیت حقوقی آرامگاه پدربزرگ خود را دارید، موجب شادمانی تمام ایرانی تباران مهاجر و فرهنگ دوستان است و ما نیز به سهم خود از سوی ایرانی تباران ساکن آلمان قدردان این اقدام شماهستیم.”
در نامه ای که به تاریخ 18 ژانویه 2018 از سوی اداره کل آرامگاه های شهر ژنو به دفتر جامعه ایرانیان در آلمان رسید، خبر تمدید مزار محمدعلی جمالزاده تا سال 2037 میلادی به اطلاع این نهاد رسید.
محمد علی جمالزاده برای ما ایرانیان و ایرانی تباران ساکن آلمان و به ویژه شهر برلین، در کنار این پیوند تاریخی، تداعی گر یک پیوند جغرافیایی عمیق هم هست. دوران زندگی او در سال های 1915 تا 1931 در شهر برلین یکی از پربارترین دوران های تولید تفکر و فرهنگ و شخص جمالزاده یکی از موثرترین و فعال ترین گردانندگان “کمیته ملیون ایرانی” در برلین و به قول خودش “گروه برلنی ها” واز دست اندرکاران تحریریه مجله کاوه بوده است. آثار به جا مانده از این فعالیت های اجتماعی و ادبی در تاریخ شهر برلین هرگز جایگاه و ارزش بالای خود را برای ایرانی تباران ساکن این شهر از دست نخواهد داد. از این رو محمدعلی جمالزاده برای ایرانیان ساکن آلمان از جمله اولین الگوهای “ایرانیان مهاجر در آلمان” نیز به شمار می رود.
مزار محمدعلی جمالزاده در ژنو جهت اطلاع علاقمندانی که قصد دیدار از مزار او را دارند:
گورستان پیتت سکونه، قطعه 22، گور 91
